ตึกสีเหลืองสด ตัดกับสีเขียวของต้นไม้บริเวณโดยรอบ บวกกับความสวยงามทางสถาปัตยกรรมที่มีอายุกว่า 100 ปี เสน่ห์มนต์ขลังของตึกที่มีกลิ่นอายของความเป็นไทย ด้วยการดำรงเรื่องของการแพทย์แผนไทย ยาสมุนไพรไทยเก่าแก่ที่นอนนิ่งอยู่ในเก๊ะยาโบราณ กลิ่นน้ำมันไพลที่ลอยอยู่ทั่วตึก ภาพถ่ายและข้าวของเครื่องใช้เก่าแก่ ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 เรียงรายอยู่มากมาย ความอบอุ่นของตึกเจ้าพระยาอภัยภูเบศร เมื่อเดินเข้าไปด้านในแล้ว มีความรู้สึกว่า ตึกเก่านี้ยังมีชีวิต

ตึกเจ้าพระยาอภัยภูเบศร – ร้านยาไทยต้นแบบโพธิ์เงิน-อภัยภูเบศร โอสถ

สิ่งที่ดึงดูดให้ฉันเดินทางมาที่จังหวัดปราจีนบุรี ส่วนหนึ่งเป็นเพราะอยากมาเห็น มาสัมผัส และมาทำความรู้จักกับตึกเก่าแก่อายุกว่า 100 ปีที่มีคุณค่าทางสถาปัตยกรรมสไตล์บารอค รวมทั้งเรียนรู้เรื่องยาสมุนไพรไทย พร้อมชมร้านขายยาโบราณ ที่มีอายุเก่าแก่กว่า 60 ปี ณ โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร สถานที่ตั้งของตึกเจ้าพระยาอภัยภูเบศร คลาคล่ำไปด้วยผู้คนมากมาย ทั้งเจ้าหน้าที่ประจำของโรงพยาบาล คุณหมอแผนปัจจุบัน คุณหมอแผนไทยประยุกต์ คนไข้ รวมทั้งนักท่องเที่ยว ที่เดินปะปนกันอยู่ภายในอาณาบริเวณของโรงพยาบาล ทำให้สถานที่แห่งนี้ดูไม่เงียบเหงาและหดหู่เหมือนโรงพยาบาลอื่นๆ
ฉันเดินมายังตึกเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ทางด้านขวาของโรงพยาบาล ผ่านประตูไม้โค้งสูง เข้าสู่ห้องโถงขนาดใหญ่ ที่มีชุดรับแขกลายดอกไม้สวยงามวางไว้กลางห้อง มีหุ่นขี้ผึ้งขนาดเท่าคนจริงของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว วิทยุโบราณ นาฬิกาตั้งพื้นโบราณที่ยังคงทำงานอยู่ทุกวัน เครื่องเสียงโบราณ มองที่พื้นก็ปูด้วยกระเบื้องลายสวยงาม พอเงยหน้ามองบนเพดาน ก็เห็นภาพเขียนสีปูนเปียกที่มีสีสันสวยงาม
ด้านซ้ายมือของห้องโถง เป็นประวัติเรื่องราวของตึกเจ้าพระยาอภัยภูเบศร และห้องด้านหลังของโซนนี้จะเป็นห้องตรวจของแพทย์แผนไทยประยุกต์ ที่นี่เป็นพิพิธภัณฑ์การแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร ซึ่งมีตู้โชว์อุปกรณ์บดยาโบราณและอุปกรณ์ปรุงยาโบราณให้ได้ชม เช่น ครกบดยา รางบดยา หินฝนยา ตำรายาไทย และมีส่วนสาธิตให้ได้เห็นอีกด้วย

ส่วนด้านขวามือ จะเป็นร้านยาไทยต้นแบบโพธิ์เงิน-อภัยภูเบศร โอสถ ซึ่งเป็นร้านยาของโรงพยาบาลที่ได้รับบริจาคตู้ยาโบราณมาจากร้านโพธิ์เงินโอสถ เครื่องหมายการค้า “ตรานางกินนร” ย่านตลาดพลู ที่มีความเก่าแก่และมีความชำนาญเรื่องยาสมุนไพรมาอย่างยาวนาน พร้อมได้รับตำราและเครื่องยาต่างๆ ซึ่งในส่วนนี้จะมีเก๊ะยาโบราณขนาดใหญ่อยู่ด้านหลังเคาน์เตอร์จ่ายยา มีตู้ยาตัวอย่างสมุนไพรแห้งตั้งอยู่กลางห้อง พร้อมทั้งแสดงตัวอย่างยาสมุนไพรในรูปแบบต่างๆ ไว้มากมาย ซึ่งร้านยาแห่งนี้ยังคงเป็นสถานที่จ่ายยาลูกกลอน ยาต้ม และยาแค็ปซูลสมุนไพรที่ผลิตจากโรงงานของที่นี่ สำหรับการรักษาแบบแพทย์แผนไทยประยุกต์ จะมีแพทย์เฉพาะทางดูแลอย่างใกล้ชิด จากนั้นเดินขึ้นบันไดไม้วน ไปยังชั้น 2 ซึ่งมีห้องที่แสดงภาพถ่ายเก่าจำนวนมากให้ชม
เดินลงมาด้านล่าง เจ้าหน้าที่บอกว่า ด้านหลังของตึก มีสวนสมุนไพรให้ชมด้วย ซึ่งเป็นสวนสมุนไพรขนาดย่อมๆ ร่มรื่นไปด้วยไม้ใหญ่และสมุนไพรนานาชนิด ที่มีชื่อเรียกไม่คุ้นหูหลายต้น กลางสวนมีบ่อน้ำพุให้ความสดชื่น มีชุดโต๊ะเก้าอี้ดัดสีขาวให้นั่งกินลมชมสมุนไพร จิบน้ำสมุนไพรอย่าง น้ำดอกอัญชันเย็น กับบรรยากาศยามบ่าย แดดร้อน แต่มีลมเย็นเอื่อยๆ ชวนหลับมาก