อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน
อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน มีพื้นที่ครอบคลุมอยู่ในท้องที่ กิ่งอำเภอหนองหญ้าปล้อง อำเภอท่ายาง อำเภอเขาย้อย จังหวัดเพชรบุรี และอำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เป็นอุทยานแห่งชาติที่สมบูรณ์ เป็นป่าต้นน้ำลำธารของแม่น้ำเพชรบุรี และแม่น้ำปราณบุรี มีเอกลักษณ์ทางธรรมชาติที่น่าสนใจหลายแห่ง เช่น ทะเลสาบ น้ำตก ถ้ำ หน้าผาที่สวยงาม ทั้งเป็นอุทยานแห่งชาติที่มีพื้นที่มากที่สุดของประเทศ คือมีเนื้อที่ประมาณ 2,915 ตารางกิโลเมตร หรือ 1,821,875 ไร่

การเดินทาง :
เดินทางจากกรุงเทพฯ ถึงเพชรบุรี ในระยะทางประมาณ 115 กิโลเมตร และจากเพชรบุรีสามารถเดินทางเข้าสู่ที่ทำการอุทยานฯได้หลายทางคือ

โดยทางรถยนต์ ไปตามเส้นทางเพชรเกษมมุ่งลงใต้ผ่านอำเภอท่ายาง ถึงสี่แยกเขื่อนเพชร ระยะทางราว 20 กิโลเมตร แยกขวาเข้าไปตามเส้นทางไปเขื่อนเพชร ตามทางลาดยางลึกเข้าไปอีกประมาณ 38 กิโลเมตร ผ่านบ้างช่อง ผ่านเข้าสู่บริเวณเขตเขื่อนดินแก่งกระจานเลียบตามถนนลาดยางขอบอ่าง จากตัวเขื่อนอีกประมาณ 3 กิโลเมตร จะถึงที่ทำการอุทยานฯ

โดยรถโดยสารรับจ้าง บริเวณที่จอดรถโดยสารประจำทางบริเวณใกล้โรงภาพยนต์เพชรบุรีรามา อันเป็นจุดลงรถจากกรุงเทพฯ ถึงบริเวณบ้านแก่งกระจาน สุดทางเดินรถสายแก่งกระจาน แล้วต่อรถจักรยานยนต์รับจ้างอีกราว 4 กิโลเมตร ถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน

การเดินทางขึ้นเขาพะเนินทุ่ง

เวลาในการเดินทางขึ้นเขาพะเนินทุ่ง มีดังนี้
ขึ้นรอบเช้า 05.00-10.00 น. ลง รอบเที่ยง 12.00-13.00 น.
ขึ้น รอบบ่าย 14.30-15.00 น. ลง รอบเย็น 16.30-18.00 น.
หมดเวลาทำบัตรรอบเช้า ณ ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว เวลา 9.30 น.
หมดเวลาทำบัตรรอบบ่าย ณ ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว เวลา 14.30 น.

อนึ่งการขึ้นไปท่องเที่ยว ต้องขอรับใบอนุญาตและชำระค่าธรรมเนียมที่ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวก่อนทุกครั้ง และต้องก่อนเวลาปิดด่านตรวจ 30 นาที

สิ่งอำนวยความสะดวก :
อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน มีบ้านพักไว้บริการนักท่องเที่ยว จำนวน 6 หลัง พักได้หลังละ 5-15 คน มีสถานที่กางเต้นท์บริเวณอ่างเก็บน้ำ(มีเต้นท์ให้เช่าด้วย) และมีร้านอาหารเปิดให้บริการ

ติอต่อขอจองบ้านพักได้ที่ ส่วนอุทยานแห่งชาติ สำนักอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ กรมป่าไม้ ถนนพหลโยธิน เขตจตุจักร กรุงเทพฯ 10900 โทร. 579-5734 , 579-7223

หรือติดต่อโดยตรงที่ อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน กิ่งอำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี 76170 โทร. 032-459291

สำหรับการเดินป่าสามารถติดต่อของผู้นำทางจากอุทยานฯได้

สำหรับผู้ที่ประสงค์จะพักแรมในป่า จะต้องได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่ และพักแรมในบริเวณที่เจ้าหน้าที่กำหนดไว้เท่านั้น

และสำหรับบนเส้นทางพะเนินทุ่ง ไม่มีร้านอาหารไว้บริการ ควรเตรียมอาหารให้เพียงพอสำหรับการพักแรม

ลักษณะภูมิประเทศ :
ลักษณะภูมิประเทศมีทั้งส่วนที่เป็นพื้นดินและส่วนที่เป็นอ่างเก็บน้ำ มีเนื้อที่ประมาณ 45 ตารางกิโลเมตร พื้นที่ป่าเหนืออ่างเก็บน้ำแก่งกระจานประกอบด้วยเทือกเขาสลับซับซ้อน ติดต่อกันเป็นอาณาเขตกว้าง ยอดสูงสุดประมาณ 1,200 เมตรโดยเฉลี่ยสูงประมาณ 500 เมตร จากระดับน้ำทะเล ส่วนใหญ่เป็นเขาหินแกรนิต บางแห่งเป็นเขาหินปูน ในหลายแห่งอุดมไปด้วยแร่ฟลูออไรน์ ปกคลุมด้วยป่าดิบชื้นเป็นส่วนใหญ่ เป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำเพชรบุรีและแม่น้ำปราณบุรี

ลักษณะภูมิอากาศ :
สภาพโดยทั่วไปเป็นป่าดิบชื้น จึงทำให้มีความชื้นสูง ส่วนใหญ่จะมีฝนตกชุก จึงมีอากาศเย็นสบายดีตลอดปี ไม่ร้อนอบอ้าว

พันธุ์ไม้และสัตว์ป่า :
พื้นที่ส่วนใหญ่ เป็นป่าดงดิบชื้น คือมีประมาณ 80 % ของพื้นที่และอีก 20 % เป็นป่าดิบแล้ง ป่าเต็งรัง ทุ่งหญ้า ทั้งยังมีลักษณะเด่นบางพื้นที่เป็นป่าเต็งรังผสมกับไม้สนซึ่งเป็นสนสองใบตามธรรมชาติ มีพันธุ์ไม้มีค่าทางเศรษฐกิจหลายอย่าง เช่น ตะเคียนทอง ประดู่ มะค่า กฤษณา ฯลฯ มีสภาพธรรมชาติที่สมบูรณ์เป็นอย่างยิ่ง

สัตว์ป่า มีอยู่อย่างหนาแน่นชุกชุมด้วยสัตว์ใหญ่ เช่นช้างป่า โดยเฉพาะช้างที่เคยจับได้เป็นช้างเผือก ซึ่งราษฎรชาวจังหวัดเพชรบุรีได้น้อมเกล้าถวายแด่พระบามสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯไปแล้วถึง 4 เชือก นอกจากนั้นสัตว์อื่นๆก็ยังมีอยู่หลายชนิด เช่น กระทิง เก้ง กวาง เสือ ค่าง ลิง ชะนี หมี เป็นต้น รวมทั้งสัตว์เลื้อนคลาน และนกชนิดต่างๆ

จุดเด่นที่น่าสนใจ :
ทะเลสาบ
เนื้อที่ประมาณ 45 ตารางกิโลเมตร หรือ 26,325 ไร่ เกิดจากการสร้างเขื่อนดินปิด 3 ช่องทางระหว่างหุบเขา ทำให้น้ำเอ่อล้นท่วมแก่งน้ำเดิม เป็นพื้นน้ำอาณาเขตกว้างขวาง จากยอดเขาเนินเขากลายเป็นเกาะโผล่พ้นน้ำถึง 30-40 เกาะ ก่อให้เกิดทิวทัศน์งดงาม ประกอบกับแนวเขาทางตะวันตกเมื่อมองจากที่ทำการและเขื่อนดิน

นักท่องเที่ยวสามารถเช่าเรือเพื่อเที่ยวชม ในราคาประมาณ 400 บาทต่อลำ สำหรับเที่ยวชมทะเลสาบและเกาะแก่ง และสำหรับการเที่ยวชมไปยังต้นน้ำที่อยู่ห่างไกลออกไป หรือเช่าเหมาเพื่อตกปลาทั้งวันจะตกประมาณ 800 -1,000-1,500 บาท (เรือแต่ละลำบันทุกผู้โดยสารได้ราว 10 คน)

เขาพะเนินทุ่ง
เป็นเขาที่สูงสุดคือประมาณ 1,207 เมตรจากระดับน้ำทะเล อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ 50 กิโลเมตร โดยทางรถยนต์และทางเดินเท้า ประกอบด้วยทิวทัศน์ที่งดงามทั้งยามปกติและยามมีทะเลหมอกในช่วงต่อฤดูฝนฤดูหนาว หากแต่การเดินทางค่อนข้างลำบาก เมื่อสุดทางจะต้องใช้เวลาในการเดินเท้าอีกประมาณ 5-8 กิโลเมตร ใช้เวลาประมาณ ชั่วโมงครึ่งขึ้นไป

น้ำตกทอทิพย์
อยู่ห่างจากยอดเขาพะเนินทุ่งประมาณ 5 กิโลเมตร ซึ่งสามารถจะเดินทางไปชมได้ทางรถยนต์ ตัวน้ำตกมีถึง 18 ชั้น นอกจากนี้พื้นที่อันเป็นบริเวณพื้นที่ต้นน้ำมีลำธารที่งดงาม และในบริเวณส่วนนี้ยังประกอบด้วยจุดที่น่าสนใจอีกหลายอย่าง ทั้งน้ำตกอื่นๆเช่น น้ำตกปราณบุรี(น้ำตกธารทิพย์หรือน้ำตก 5 ชั้น) น้ำตกแม่เสลียง น้ำพุร้อน เป็นต้น

ถ้ำต่างๆ
อยู่ตรงบริเวณเทือกเขาสามร้อยยอด และบริเวณถ้ำวิมาน มีหินงอกหินย้อย ซึ่งธรรมชาติได้สรรสร้างไว้อย่างสวยงามยิ่ง ภายในถ้ำยังมีหลักฐานและปรากฏร่องรอยของมนุษย์โบราณอีกด้วย

ผาน้ำหยด
สามารถชมได้จากริมชายฝั่งลำน้ำเพชรบุรี หากมีการท่องเที่ยวโดยการล่องแก่งแม่น้ำเพชรบุรี ลึกเข้าไปเป็นหน้าผาสูงชัน มีน้ำไหลหยดลงสู่แม่น้ำเพชรบุรีอยู่ตลอดเวลา ในฤดูฝนน้ำจะหยดเป็นสาย ก่อให้เกิดแผงมอสสีเขียวคลุมไปทั้งหน้าผา

น้ำตกหัวป่าเงา
อยู่ทางด้านใต้ของพื้นที่ที่มีน้ำตกใหญ่น้อยมากมาย รวมเป็นกลุ่มได้ถึง 4 กลุ่ม มีเส้นทางเข้าถึงสะดวก อยู่ในท้องที่ตำบลหนองพลับ อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบฯ เขตติดต่อกับโครงการพระราชดำริห้วยสัตว์ใหญ่

สถานที่ท่องเที่ยวบริเวณน้ำตกป่าละอู
น้ำตกป่าละอูนี้อยู่ในอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน แต่ทางเข้านั้นจะไปเข้าอีกทาง ซึ่งถ้าเดินทางจากที่ทำการอุทยาน ให้เข้าทางหมู่บ้านสองพี่น้อง ผ่านหมู่บ้านยางชุม หมู่บ้านหนองพลับตรงไปป่าละอู ตามป้ายบอกทาง ระยะทางทั้งหมด 80 กิโลเมตร

หรือถ้ามาจากกรุงเทพฯ มาตามถนนเพชรเกษม ผ่านจังหวัดเพชรบุรี ผ่านอำเภอท่ายาง ถึงถนนสายบายพาส์ส ชะอำ-ปราณบุรี เลี้ยวที่สี่แยกเข้าหมู่บ้านห้วยมงคล ทางหลวงหมายเลข 3218-3219 ถนน รพช. (อำเภอหัวหิน-ป่าละอู) อีกประมาณ 19 กิโลเมตรถึงน้ำตกป่าละอู

ในบริเวณนี้มีจุดเด่นที่น่าสนใจคือ

น้ำตกป่าละอู
เป็นน้ำตกที่มีความสูง 15 ชั้น มีน้ำไหลตลอดปี ความหลากหลายและความสวยงาม ของน้ำตกป่าละอูชั้นที่ 15 นี้ มีไม่กี่คนที่ได้ขึ้นไปพิสูจน์สัมผัสกับความสวยงามและความสมบูรณ์ของผืนป่าแห่งนี้

น้ำตกชลนาฏ
มีความสูง 3 ชั้น เป็นน้ำตกที่มีผาน้ำตกสูงที่สุดของน้ำตกในเขตอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน สูงประมาณ 150-200 เมตร อยู่ใกล้เคียงกับน้ำตกป่าละอู ต้องใช้เวลาในการเดินเท้า 6 ชั่วโมง และจะต้องพักแรมในป่า 1 คืน

เส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติเป็นเส้นทางยาวประมาณ 800 เมตร เริ่มจากลานจอดรถ มีป้ายบอกเส้นทาง เดินข้ามสะพานแขวนไป ระหว่างทางสามารถชมทิวทัศน์ พืชพรรณไม้และสัตว์ป่า เส้นทางนี้จะสิ้นสุดที่ น้ำตกป่าละอู ชั้นที่ 1

อ่างเก็บน้ำห้วยป่าเลา
เป็นจุดดูนกที่ดีอีกแห่งหนึ่งของอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน

บริเวณน้ำตกป่าละอูนี้ไม่มีบ้านพัก จะต้องนำเต้นท์มาเอง และไม่มีร้านค้า จะต้องเตรียมอาหารมาเอง ก่อนเข้าไปท่องเที่ยวควรติดต่อสอบถามเจ้าหน้าที่ที่ป้อมยามหน่วยพิทักษ์อุทยาน ที่กจ.3(ห้วยป่าเลา) และสำหรับเส้นทางไปป่าละอูนี้ การขับรถจะต้องใช้ความเร็วตามกำหนด และควรระวังช้างข้ามถนนด้วย

เวลาเปิดทำการคือ 8.00 น.- 17.00 น.